Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)
Bereken met de Milieubarometer de CO₂-emissies en het energieverbruik die onderdeel zijn van de verplichte duurzaamheidsrapportage voor grotere bedrijven.

De CSRD is Europese wetgeving die grotere bedrijven verplicht om vanaf boekjaar 2024 of 2025 te rapporteren over duurzaamheid. De CSRD vraagt bedrijven om volgens uniforme eisen over ESG (Environment, Social, Governance) te rapporteren in het bestuursverslag (zie een toelichting onderaan deze pagina).
De Milieubarometer helpt je bij het meten en rapporteren van je CO₂-uitstoot voor het thema Klimaatverandering. Je kunt de CO₂-uitstoot berekenen in Excel, maar een footprint-instrument zoals de Milieubarometer biedt veel voordelen.
In de standaard ESRS E1 voor rapporteren over klimaatverandering worden cijfers gevraag over de uitstoot van broeikasgassen en het energieverbruik van het bedrijf. In de toepassingsvoorschriften zijn hiervoor tabellen voorgeschreven. De Milieubarometer helpt je bij het voldoen aan rapportage-eisen in de standaard ESRS E1 over klimaatverandering:
- Berekenen en indelen van je CO₂-footprint in scopes 1, 2 en 3 volgens het internationale GHG (Greenhouse Gas) Procotol.
- Rapporteren van deze emissies in een voorgeschreven tabel.
- Berekenen en rapporteren van je energieverbruik, de energiemix en het aandeel hernieuwbare energie.
- Stellen van klimaatdoelen.
- Jaarlijks rapporteren over je vorderingen ten opzichte van je reductiedoelen.
Dit betreft rapportage-eis E1-6 ‘Bruto scope 1-, 2-, 3-emissies’, rapportage-eis E1-5 ‘Energieverbruik en energiemix’ en een deel van rapportage-eis E1-4 ‘Doelen inzake klimaatmitigatie en klimaatadaptatie’.
Calculator voor scope 1, scope 2, en scope 3 emissies
De Milieubarometer helpt je bij het rapporteren over CO₂-uitstoot en energieverbruik met een CSRD-tabel die aan de toepassingsvoorschriften voldoet. Na het invullen van de verbruiksgegevens van je eigen bedrijfsvoering (scope 1 en 2) en activiteiten in de waardeketen (scope 3) geeft de CSRD-tabel alle cijfers die je nodig hebt voor rapportage over CO2 en energie volgens ESRS E1.
Tabel met broeikasgasemissies (ESRS E1, eis E1-6) locationbased en marketbased
De Milieubarometer genereert een tabel met de CO₂-uitstoot in scope 1, 2 en 3 (Rapportage-eis E1-6). Hierbij is scope 2 in zowel de locatiegebaseerde als marktgebaseerde benadering berekend.
Tabel met broeikasgasemissies

De tabel komt overeen met de toepassingsvoorschriften voor E1-6. Het onderste deel van de tabel is afgesneden, daarin is het totaal van scope 3 onderverdeeld in de 15 categorieën voor scope 3.
De CSRD vraagt om rapportage van de CO₂-emissies in scope 1, scope 2 en scope 3. Voor bedrijven die zich voorbereiden op CO₂-rapportage volgens de CSRD ligt de grootste uitdaging in het compleet maken van hun relevante scope 3 emissies. Lees meer over de CO2-emissiefactoren voor scope 1, 2 en 3.
Tabel met energieverbruik en energiemix (ESRS E1, eis E1-5)
De Milieubarometer genereert een tabel met een berekening van het energieverbruik van de eigen activiteiten (scope 1 en 2) en het aandeel hernieuwbare energie (Rapportage-eis E1-5).
Tabel met energieverbruik en energiemix

De tabel komt overeen met de toepassingsvoorschriften voor E1-5
Stellen van klimaatdoelen (ESRS E1, eis E1-4)
De CSRD vraagt om te rapporteren over de doelen van de onderneming voor broeikasgasemissiereductie (klimaatmitigatie) en andere voor het bedrijf relevante onderwerpen zoals bijvoorbeeld energie-efficiëntie. Een voorbeeld is een doel van 50% CO₂-reductie in 2030 ten opzichte van basisjaar 2018. Je evalueert jaarlijks of jouw uitstoot de goede kant op gaat.
Het geeft veel inzicht dat de Milieubarometer ook grafieken maakt van de GHG-emissies en de vorderingen ten opzichte van reductiedoelen, ook al is dit geen eis in de CSRD.

De Milieubarometer geeft je reductiedoel weer in een doelgrafiek. Ieder jaar dat je jouw gegevens invult, verschijnt je score ten opzichte van het doel.
Verdiepend inzicht in broeikasgasemissies en energieverbruik
In de CSRD-tabel staat de samenvatting van de uitstoot van broeikasgasemissies en het energieverbruik. Voor het stellen van prioriteiten voor reductiemaatregelen, het opstellen van doelen, en het onderbouwen van de voortgang heb je verdiepend inzicht nodig. De Milieubarometer biedt deze verdieping in de CO₂-footprinttabellen, de CO₂-grafieken en energiegrafieken waarbij je op details kan inzoomen.
Grafiek voor scope 1-2-3 bij tabel CO₂-footprint

Deze grafiek toont je in één oogopslag de scope 1-2-3 verhouding van je footprint. In de tabel staan de onderliggende CO₂-berekeningen.
CO₂-emissiefactoren voor scope 1, scope 2 en scope 3
De CSRD vraagt om rapportage van de CO₂-emissies in scope 1, 2 en 3. De emissies in scope 1 en 2 komen voort uit standaardactiviteiten in de eigen bedrijfsvoering van je onderneming zoals verwarmen van gebouwen en rijden met voertuigen. De benodigde gegevens zijn over het algemeen gemakkelijk te verzamelen.
In scope 3 zitten de emissies in de waardeketen, bijvoorbeeld gerelateerd aan de ingekochte producten en diensten. De relevante scope 3 emissies verschillen per branche. Voor bedrijven die zich voorbereiden op CO₂-rapportage volgens de CSRD ligt de grootste uitdaging in het compleet maken van hun relevante scope 3 emissies.
Bij standaard activiteiten, bijvoorbeeld gebruik van diesel voor vervoer (scope 1), rekent de Milieubarometer automatisch met de bijbehorende CO₂-emissiefactor van diesel. Voor bedrijfsspecifieke CO₂-berekeningen, bijvoorbeeld voor het gebruik van grondstoffen (scope 3), vul je zelf de toegepaste grondstof en bijbehorende CO₂-factor in. Je kunt deze CO₂-factoren opvragen bij je leverancier of dienstverlener of overnemen uit databases met LCA-gegevens van producten en diensten.
Het compleet in kaart brengen van je relevante scope 3 emissies vraagt een behoorlijke inspanning van bedrijven. Om deze reden mogen bedrijven of groepen met minder dan 750 medewerkers de scope 3 emissies weglaten voor het eerste rapportagejaar (zie Bijlage C uit ESRS 1). Deze bedrijven moeten wel rapporteren welke inspanningen ze verrichten om deze emissies in volgende jaren in beeld te brengen.
Onderbouwing van de emissiefactoren en conversiefactoren
Lees over de onderbouwing van de door de Milieubarometer gebruikte CO₂-emissiefactoren, de locationbased en marketbased benadering en energieconversiefactoren in dit nieuwsbericht.
Ook leveranciers van CSRD-plichtige bedrijven krijgen vragen over hun CO₂-footprint
De verwachting is dat de CSRD-plichtige bedrijven hun toeleveranciers ook steeds meer gaan vragen om cijfers aan te leveren zodat zij hun emissies in de waardeketen beter in beeld krijgen. Om deze reden kan het ook voor niet-CSRD-plichtige bedrijven en organisaties verstandig zijn om met een registratie van emissies in de Milieubarometer te beginnen.
Voor wie is de CSRD verplicht?
Er is nieuwe Europese wetgeving die grotere bedrijven verplicht om vanaf boekjaar 2024 (eerste groep) dan wel 2025 (tweede lichting) te rapporteren over duurzaamheid. Dit is vastgelegd in de CSRD: Corporate Sustainability Reporting Directive. De eerste groep betreft bedrijven die nu al op Europees niveau over ESG (Environment, Social, Governance) moeten rapporteren. De tweede groep betreft bedrijven die aan 2 van de volgende 3 criteria voldoen:
- 250 medewerkers
- 50 miljoen omzet
- 25 miljoen op de balans
Mogelijk dat ook grote organisaties (die niet B.V. of N.V. zijn) moeten gaan voldoen, dat moet de Nederlandse overheid nog vaststellen.
De CSRD vraagt bedrijven om volgens uniforme eisen over ESG (Environment, Social, Governance) te rapporteren in het bestuursverslag. De ESG-rapportage en onderbouwing van de cijfers worden gecontroleerd door een accountant.
Scope 3 in kaart brengen
Het meten van de totale scope 3 emissies vraagt maatwerk en deskundigheid. Voor een scope 3 analyse biedt Stichting Stimular aanvullende ondersteuning.
Starten met Milieubarometer
Gelijk aan de slag? Dat kan. Sluit vandaag nog een abonnement af en start met het invullen van je gegevens.

Veelgestelde vragen
Op zoek naar een antwoord, en staat jouw vraag er niet bij? Kijk dan eens op onze FAQ overzichtspagina.
-
-
De Milieubarometer is zeker internationaal bruikbaar als milieumonitor en CO₂-footprint instrument. Hij wordt dan ook door multinationals gebruikt voor zowel hun vestiging in Nederland als voor vestigingen in Europa en de rest van de wereld.
De Milieubarometer (Envirometer in het Engels) is compleet tweetalig Engels-Nederlands. Een gebruiker kan ieder moment van taal switchen, ook de rapporten zijn in het Engels.
De Milieu- en CO₂-factoren zijn Nederlands van oorsprong, maar de CO₂-factoren kan je zelf aanpassen voor vestigingen in het buitenland.
-
-
Eind juli 2023 zijn de rapportage-eisen bekend gemaakt in de vorm van de ESRS (European Sustainability Reporting Standard). Bedrijven die op basis van GRI (Global Reporting Initiative) rapporteren hebben al een stevige basis voor de ESRS, al zullen ook zij meestal nog flinke uitdagingen hebben om aan deze standaard te voldoen. Voor alle bedrijven is het raadzaam nu te beginnen met de voorbereidingen om begin 2026 een ESG-rapportage te kunnen toevoegen aan het bestuursverslag.
Lees meer over alle onderdelen van CSRD op de website van de Sociaal-economische Raad (SER)
-
-
Dit wordt vaak gevraagd door ondernemingen die uit meerdere bedrijven bestaan. Ons advies is om in één account de registraties bij te houden van alle bedrijven die gezamenlijk rapporteren in een bestuursverslag. De automatische optelling van de footprints kan worden gebruikt voor de CSRD-rapportage. De onderliggende registratie per bedrijf is zeer waardevol bij het formuleren en onderbouwen van reductiedoelen en bij het analyseren van ontwikkelingen in de CO₂-emissies.