Om de opwarming van de aarde zoveel mogelijk te beperken is het internationale klimaatakkoord van Parijs opgesteld. Hieruit is het doel ontstaan om te streven naar een halvering van de wereldwijde uitstoot in 2030 en per 2050 deze te hebben teruggebracht naar nul. Maar wat is de betekenis van CO₂, hoe heeft het effect op het klimaat en waarom moeten we onze uitstoot reduceren?

In dit artikel:

• Wat betekent CO₂ (koolstofdioxide)?
• CO₂ is essentieel in de natuur
• Invloed CO₂ op het klimaat: het broeikaseffect
• Dus nu: op naar klimaatneutraal en Paris Proof!

Betekenis CO₂ (koolstofdioxide)

CO₂ staat voor carbondioxide of ook wel kool(stof)dioxide. De chemische benaming voor koolzuurgas. Dit gas ontstaat onder andere bij de verbranding van fossiele brandstoffen. De koolstof in steenkool, aardgas, aardolie of hout wordt omgezet naar CO₂, waarbij twee zuurstofatomen zich binden aan het koolstofatoom. Eenmaal in de lucht neemt het molecuul warmte op en zorgt het voor een broeikaseffect.

CO₂ is essentieel in de natuur

CO₂ ontstaat ook bij natuurlijke processen, zoals bosbranden of vulkaanuitbarstingen. Ons lichaam zelf produceert ook CO₂ bij verbranding van voedsel met koolstof. Bomen en planten halen de CO₂ dan weer uit de lucht en zetten het om in koolstof en zuurstof.

CO₂ is daarmee een noodzakelijk onderdeel van het ecosysteem. De CO₂ die op dit moment echter éxtra wordt uitgestoten van fossiele brandstoffen verstoort de natuurlijke balans: de natuur kan deze extra uitstoot niet opnemen.

Biogeen CO₂ van hout of biobrandstoffen
De CO₂ die vrijkomt bij de verbanding van biomassa zelf is daarmee ook geen extra uitstoot op de bestaande koolstofkringloop. Het is onderdeel van de korte of kort-cyclische (natuurlijke) kringkoop. Er komt echter wel fossiel CO₂ vrij bij de productie van biomassa. Hierdoor heeft biomassa indirect wel een negatief effect op het klimaat.

Invloed CO₂ op het klimaat: het broeikaseffect

De afgelopen 150 jaar – sinds de industriële revolutie – is de hoeveel CO₂ in de atmosfeer extreem toegenomen. CO₂ neemt warmtestraling op en stuurt dit deels terug naar de aarde. Dankzij dit zogeheten broeikasgas in de atmosfeer is de aarde leefbaar met een gemoedelijke gemiddelde temperatuur van 15 graden Celcius. Door teveel CO₂ in de atmosfeer ontstaat er echter een broeikaseffect waarbij de aarde teveel opwarmt. Met ernstige gevolgen voor het klimaat en alle leven op aarde.

Andere broeikasgassen (GHG’s) in CO₂‑equivalenten

Naast CO₂ zijn er ook andere stoffen die een broeikaseffect veroorzaken als ze in de atmosfeer terechtkomen. Ook methaan (CH₄), lachgas (N2), oplosmiddelen en koudemiddelen dragen bij aan de isolerende deken om de aarde. CO₂ komt het meest voor, maar andere broeikasgassen kunnen een (veel) hoger Global Warming Potential (GWP) hebben omdat ze meer warmte vast kunnen houden.

Om de invloed van verschillende broeikasgassen bij elkaar op te kunnen tellen rekenen we met CO₂‑equivalenten. Het broeikasgaseffect van methaan is 25 maal sterker dan CO₂; 1 kilogram methaan staat daarmee gelijk aan 25 CO₂‑equivalenten. Vaak wordt met “CO₂” eigenlijk “CO₂‑e” bedoeld (zo ook bij de Milieubarometer).

Dus nu: op naar klimaatneutraal en Paris Proof!

Broeikasgassen zorgen dus voor gevaarlijke opwarming van de aarde. Volgens wetenschappelijk onderzoek van het IPCC zijn er al bij 1,5 graad opwarming onomkeerbare gevolgen. Om erger te voorkomen moet de wereldwijde uitstoot in 2030 zijn gehalveerd, per 2050 moet deze zijn teruggebracht naar nul: het internationale klimaatakkoord van Parijs.

Om te laten zien hoe jouw bedrijf daaraan bijdraagt stel je een footprint op van de CO₂‑(equivalenten) die het gevolg zijn van jouw bedrijfsactiviteiten. Met de Milieubarometer maak je deze footprint in een handomdraai. Lees verder wat je precies nodig hebt voor het opstellen van een CO₂‑footprint of ga direct aan de slag en bestel hier jouw Milieubarometer.