Duurzaamheid in de Dierentuin
Dit jaar bestaat de Milieubarometer maar liefst 25 jaar. Dat is wel een feestje waard! In deze jubileumartikelen duiken we in de geschiedenis, leren we meer over de waardevolle stappen die gebruikers hebben gezet, en delen we onze jarenlange kennis. In dit artikel gaan we in gesprek met Tania Oudegeest, Senior adviseur Duurzaamheid en Natuurbehoud bij Diergaarde Blijdorp, Rotterdam. We zoomen in op de duurzaamheidsambities van Blijdorp, hoe de Milieubarometer daar al zo’n 20 jaar mee heeft geholpen, en welke uitdagingen er in de toekomst liggen.

Tania Oudegeest is al 23 werkzaam bij Blijdorp, en heeft in deze tijd meerdere rollen bekleed, van onderzoeker naar duurzaamheidsexpert. Maar haar verhaal begon met zeepaardjes.
Zeepaardjes als ambassadeurs
In 2002 begon Tania bij Blijdorp als bioloog, om 7 jaar lang onderzoek te doen naar zeepaardjes en hun voortplantingsgedrag. Misschien nog wel meer dan het onderzoek zelf, was ze bezig met een groter verhaal vertellen “over de gezondheid van onze oceanen, de (net beginnende) plastic soep, en de rol die wij mensen daarin spelen. De zeepaardjes waren daarin eigenlijk de perfecte ambassadeurs, omdat ze zo aaibaar zijn!”. Op een natuurlijke wijze is Tania na haar rol als bioloog dan ook Hoofd Educatie geworden bij Diergaarde Blijdorp. Inmiddels bekleedt ze al meer dan 11 jaar haar rol als ‘Chef Duurzaam’ .
Van dierentuin tot natuurherstel
Toen ze in 2013 begon met haar nieuwe positie ‘Chef Duurzaam’, werd er bij Blijdorp nog niet zo veel aandacht gegeven aan duurzaamheid, bekent Tania eerlijk: “Duurzaamheid werd een functie van 16 uur per week. De rest van de tijd werkte ik als ZZP’er aan duurzame visprojecten”. Duurzaamheid is veel hoger in het vaandel gaan staan in de daaropvolgende jaren. Blijdorp heeft zich in 2023 herpositioneerd van Dierentuin naar Natuurherstelorganisatie. Als overkoepelend doel heeft Blijdorp om tien bedreigde diersoorten te redden, en van de ‘bedreigde’ status op de IUCN bedreigde diersoorten lijst te krijgen. Dat is een ambitieus doel, maar dat is goed, vindt Tania: “Als je het niet ambitieus maakt, dan blijf je hangen op ‘realistisch’. Ik vind het altijd goed als je probeert om meer te doen dan wat ‘realistisch’ is”.
Een duurzame dierentuin met hulp van de Milieubarometer
Diergaarde Blijdorp heeft sinds 2005 een abonnement op de Milieubarometer. Tania legt uit dat het hoofd technische dienst hiermee begon omdat hij de tool handig vond om inzichtelijk te maken wat het verbruik is op verschillende onderwerpen. Enthousiast noemt Tania dat de Milieubarometer inzichtelijk is voor mensen die zich niet dagelijks bezighouden met duurzaamheid of energieverbruik, “vanwege de grafieken en omdat je goed kan laten zien in welke jaren verschillen zitten, en waarom”. Als voorbeeld noemt Tania de functie waarin je de gegevens per bezoeker kunt normaliseren. “In jaar X zie je bijvoorbeeld dat afval veel hoger was, maar zie je ook dat de bezoekersaantallen veel hoger waren”.
Van monitoren naar bewustzijn
De Diergaarde blijft haar inzicht in het energieverbruik verbeteren. Als recente toevoeging heeft Blijdorp tussenmeters geïnstalleerd waardoor er met veel meer detail naar het stroom- en warmteverbruik gekeken kan worden. Behalve inzicht creëer je ook bewustzijn, zegt Tania: “Toen ik de Milieubarometer begon in te vullen, moest ik allerlei collega’s vragen om cijfers op te leveren. Die gingen daar op hun beurt ook weer veel bewuster naar kijken. Toen we eenmaal alles op een rijtje hadden, werd duidelijk wat de knoppen zijn om aan te draaien binnen onze organisatie”.
Richting de toekomst
Tania is tegenwoordig samen met haar collega’s bezig met het up-to-date houden van de Green Key certificering (voor duurzame bedrijven in de gastvrijheidssector). Ook heeft Blijdorp over het jaar 2022 een scope 3 analyse laten maken. “Daar kwam bijvoorbeeld uit dat de footprint van de rundvleesburgers die we serveerden erg groot was, terwijl het volume vrij laag lag. We schrokken er echt van”. Voeding is één van de vier hoofdonderdelen van het (interne) Duurzaamheidsprogramma op het terrein van Diergaarde Blijdorp. Het doel is om in 2035 90% plantaardig voedsel te serveren. De andere thema’s zijn afval (doel: 90% reductie restafval in 2035), bouw, en energie (doel: energiepositief in 2050). Successen die al gerealiseerd zijn, zijn onder andere de installatie van de warmte-koude opslag (die al veel besparing heeft opgeleverd), de installatie van een compostmachine waarmee etensresten uit de keuken een tweede leven krijgen, en het gebruik van herbruikbare statiegeldbekers voor warme en koude dranken om het gebruik van plastic flesjes en wegwerpbekers te voorkomen.
Zelf een carbon footprint berekenen
Met de Milieubarometer maak je een CO₂‑tabel en grafiek volgens het GHG-protocol.


Jaarlijkse update CO₂‑factoren 2025
5 februari 2025 vond de jaarlijkse update plaats van de CO₂‑emissiefactoren op www.co2emissiefactoren.nl. De wijzigingen zijn op 20 februari doorgevoerd in de Milieubarometer. Voor Milieubarometergebruikers is het handig om de belangrijkste wijzigingen te weten.

Milieubarometer is klaar voor energie- en CO₂‑rapportage voor CSRD
Met de nieuwe CSRD-tabel in de Milieubarometer rapporteer je eenvoudig over de uitstoot van broeikasgassen, het energieverbruik en de energiemix conform de eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Een belangrijk onderdeel is de berekening van scope 2 op twee manieren, de locationbased en de marketbased benadering.

Een waardevolle samenwerking
Dit jaar bestaat de Milieubarometer maar liefst 25 jaar. Dat is wel een feestje waard! In deze jubileumartikelen duiken we in de geschiedenis, leren we meer over de waardevolle stappen die gebruikers hebben gezet, en delen we onze jarenlange kennis. In dit artikel gaan we in gesprek met een van onze externe adviseurs, Jaap de Vries, die al jarenlang met de Milieubarometer werkt en een officiële Milieubarometer-adviseur is.